Böbrek nakli başka bireyin böbreğinin diyaliz hastasına veya böbrek fonksiyonları ileri derecede azalmış (GFR 20 ml/dk) hastalara nakledilme işlemidir.Genel olarak iki şekilde yapılmaktadır. Yaşamını yitirmiş bireyden alınan organın nakledilme işlemine “kadavradan böbrek nakli” nakli denmektedir.Diğer yöntem ise canlı vericiden alınan böbreğin nakli işlemidir.Böbrek naki tıbbi bir engel olmadığı takdirde her diyaliz hastasına yapılabilir.Ancak 70 yaş ve üzerindeki nakil adayları çok daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmelidir.Bu nedenle aşağıda sıralanan tıbbi engeli olmayan her diyaliz hastası organ nakli merkezine müracaat etmelidir.
Böbrek Nakline Kesin Engel Teşkil Eden Durumlar:
• Kanser Hastalığı
• Aktif AİDS
• Aktif Tüberküloz
• Aktif Hepatit veya Siroz
• Ciddi vasküler hastalık
• Aktif intravenöz ilaç bağımlılığı
• 5 yıldan az yaşam beklentisi
• Yeni geçirilmiş Miyokard Enfarktüsü
• Son dönem kalp,akciğer ve karaciğer yetmezliği
Bunun yanında kesin engel teşkil etmemekle birlikte aşırı zayıf veya şişman hastalarda ve sigara içicilerinde böbrek nakli sorun yaratabilir.Bazı transplantasyon merkezleri sigara içen hastalara kesinlikle böbrek nakli yapmamaktadır. Dünyada böbrek nakillerinin çoğunu kadavradan yapılan böbrek nakilleri oluşturmaktadır. Ülkemizde ise bunun tersine kadavradan nakil,toplam nakil sayısının %20-30’nu oluşturmaktadır. Bu nedenle organ nakli sayısını arttırmanın birinci yolu kadavradan alınan organ sayısını arttırmaktır.
Canlı Vericili Böbrek Nakli:
18 yaşını bitirmiş,akli dengesi yerinde olan herkes akrabasına böbreğini verebilir.
Kimler Böbrek Verici Olamaz?
• Kanser hastaları
• HIV virüsü taşıyanlar
• Tansiyon hastaları
• Şeker hastaları
• Böbrek hastaları
• Hamileler
• Başka bir organ yetmezliği olanlar
• Kalp hastaları
Verici adaylarında yaş aralığı 18-65 kabul edilmesine rağmen üst sınır kişinin sağlık durumu ve böbrek fonksiyonlarının durumuna göre daha yüksek olabilir.Kadavradan yapılan nakillerin başarılı olması için kan grubu uyumu yanında doku uyumu da gerekmektedir.Canlıdan yapılan nakillerde doku uyumu eski önemini kaybetmiştir.Kan grubu uyumu ise önemlidir.Doku tipi insana anne-babadan kalıtım yolu ile geçen ve tüm hücrelerin yüzeyinde bulunan antijenlerdir.Doku tipini oluşturan üç temel doku tipi antijeni bulunmaktadır:A,B ve DR.Her bireyin biri anneden,biri de babadan gelen 2A,2B ve 2DR olmak üzere toplam altı değişik antijeni bulunmaktadır.Kadavradan yapılan nakillerde bu altı antijen arasındaki uyum ne kadar fazla ise böbreğin çalışma şanşı da o kadar yüksektir ve DR uyum mutlaka aranmaktadır.Organ nakli merkezine müracaat eden adaylara ayrıntılı birçok tetkik yapıldıktan sonra nakil için engel olmadığı takdirde kişi transplantasyon adayı olarak kabul edilmektedir.